Upstream Color (English 2013)

2013ല്‍ പുറത്തിറങ്ങിയ   Shane Carruthന്‍റെ  സയന്‍സ് ഫിക്ഷന്‍ സിനിമയായ Upstream Colorനെ മനസിലാക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളുടെ ഭാഗമാണ് ഈ ലേഖനം. സിനിമയെ കൂടുതല്‍ മനസിലാക്കാന്‍ സഹായകമായ ചില വശങ്ങള്‍ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുക മാത്രമാണ് ഇവിടെ. സിനിമ ഒരു തവണയെങ്കിലും കണ്ടവര്‍ക്ക് മാത്രമേ ഈ വായന സഹായകമാവൂ എന്ന്‍ തന്നെ ഞാന്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു. 

 Shane Carruth- Writer, Director, and Actor

2004ല്‍ പുറത്തിറങ്ങിയ  Primer ആണ് Shane Carruthന്‍റെ ആദ്യ ചിത്രം. ആദ്യാവസാനം അതൊരു സയന്‍സ് ഫിക്ഷന്‍  സിനിമയാണ്. പലരും, പലതവണ, പലരീതിയില്‍ പറഞ്ഞിട്ടുള്ള “time travel” തന്നെയാണ് അതിന്‍റെ വിഷയം. പക്ഷെ, “time travel”എന്ന ആശയത്തിന്‍റെ അതി സങ്കീര്‍ണ്ണമായ തലങ്ങളിലൂടെയാണ് Primer സഞ്ചരിക്കുന്നത്. തലച്ചോറു കൊണ്ട് സിനിമ കാണുന്ന ഒരു പ്രേക്ഷകനു പോലും Primer പെട്ടന്നൊന്നും വഴങ്ങുകയില്ല. സിനിമയുടെ അവസാന ദ്രിശ്യത്തിനു ശേഷം, ഗൂഗിള്‍ തിരഞ്ഞ് കണ്ട കാഴ്ചയുടെ പൊരുള്‍ മനസ്സിലാക്കേണ്ടി വരുമെന്ന് സാരം. പക്ഷെ, Primerന്‍റെ സങ്കീര്‍ണത കൃത്യമായി നിര്‍വചിക്കാനാവും. “Time travel” എന്ന ആശയത്തിന്‍റെ  സങ്കീര്‍ണ്ണത വായിച്ചെടുക്കാമെങ്കില്‍  Primer ഒരു തുറന്ന പുസ്തകമാണ്. 

          Primer(2004)

  

പക്ഷെ, Primerല്‍ നിന്നും Upstream Color ലേക്കുള്ള ദൂരം ഒട്ടും ചെറുതല്ല. Primerനു ശേഷം 9-വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് ശേഷമാണ് Upstream Color വന്നത് എന്നത് മാത്രമല്ല, ആശയ തലത്തിലും, ആഖ്യാന രീതിയിലുമെല്ലാം പ്രകടമായ മാറ്റങ്ങള്‍ കാണാം. Primerല്‍ സംഭാഷണള്‍  സിനിമയെ മുന്നോട്ട് നയിച്ചപ്പോള്‍ Upstream Colorല്‍ സംഭാഷണം പലയിടത്തും തീര്‍ത്തും അപ്രത്യക്ഷമാവുകയോ അല്ലെങ്കില്‍ അപ്രസക്തമാവുകയോ ചെയ്യുന്നു. ദ്രിശ്യപരമായി ഒരു ലോകം സൃഷ്ട്ടിക്കുകയും, സ്വന്തമായ ഒരു ഭാഷയില്‍ ആ ലോകത്ത് സംസാരിക്കുകയുമാണ് Upstream Color. Montage നെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ആഖ്യാന രീതിയാണ് ഈ സിനിമ പിന്തുടരുന്നത്. എങ്കിലും, പരസ്പരം കൊരുക്കപെട്ട ദ്രിശ്യങ്ങള്‍ തന്നെയാണിവ. ഓരോ ദ്രിശ്യങ്ങളെയും ഇങ്ങനെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന കണ്ണികള്‍ തിരിച്ചറിയാത്ത പക്ഷം, സിനിമയുടെ Plot പോലും നമ്മെ ചെറുതല്ലാത്ത ആശയക്കുഴപ്പത്തിലെക്കെത്തിക്കും.       

Upstream Color നെ സങ്കീര്‍ണ്ണമാക്കുന്നത്, വെത്യസ്ത സുന്ദരമായ അതിന്‍റെ അതിന്‍റെ ആഖ്യാന കൌശലം മാത്രമല്ല, നിരവധി തലങ്ങളിലൂടെ പരന്നൊഴുകുന്ന ഒന്നിലൊതുങ്ങാത്ത ചില ആശയ ധാരകള്‍ കൂടിയാണ്. സിനിമയുടെ ഒന്നിലധികം കാഴ്ചകള്‍ക്ക് ശേഷവും, അവ്യക്തമായി തുടരുന്ന ഈ ആശയ ധാരകളെ മനസ്സിലാക്കുക എന്നത് ശ്രമകരമായതും എന്നാല്‍ ആവേശകരവുമായ  ഒരു ദൌത്യം ആണ്. സയന്‍സ് ഫിക്ഷന്‍റെ ചുറ്റുവട്ടങ്ങളില്‍ നിന്നും, ഫിലോസഫിയുടെ മേഘപാതകളിലേക്ക്  Upstream Color പന്തലിക്കുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് തന്നെയാവണം, ഒരുപാട് വ്യാഖ്യാനങ്ങളും, വിമര്‍ശനങ്ങളും, അഭിനന്ദങ്ങളുമെല്ലാം ഒന്ന് പോലെ ഈ സിനിമയുടെ പുറകെ ഉണ്ട്.   

Shane Carruth as Jeff      Amy Seimetz as Kris

സയന്‍സ് ഫിക്ഷന്‍

ആത്യന്തികമായി Upstream Color ഒരു സയന്‍സ് ഫിക്ഷന്‍ ആണ്. വികീപീഡിയ പറയുന്നത് ഇങ്ങനെ 

“Upstream Color is about two people whose lives and behaviors are affected by a complex parasite—without knowing it—that has a three-stage life cycle in which it passes from humans to pigs to orchids. "A man and woman are drawn together, entangled in the life cycle of an ageless organism. Identity becomes an illusion as they struggle to assemble the loose fragments of wrecked lives."

മനുഷ്യ ശരീരത്തില്‍ ജീവിക്കാന്‍ കഴിയുന്ന, മൂന്ന് തലങ്ങളിലൂടെ  ജീവിത ചക്രം പൂര്‍ത്തിയാകുന്ന പരാദ ജീവിയായ ഒരു Worm ആണ് ഈ സിനിമയുടെ കേന്ദ്രം. ഈ ജീവിയുടെ ജീവിത ചക്രത്തിലാണ് സിനിമ നടക്കുന്നത്. സിനിമയുടെ ശരീരം തന്നെ Wormന്‍റെ ഈ ജീവിത ചക്രമാണ്. സിനിമയുടെ തുടക്കത്തില്‍ ഓര്‍ക്കിഡ് ചെടിയുടെ വേരില്‍ നിന്നാണ് “Thief”, 

Thiago Martins as Thief

Wormനെ കണ്ടെത്തുന്നത്. ഇതേ Wormനെ Kris ന്‍റെ ശരീരത്തിലേക്ക് കടത്തി വിടുകയും, Kris നെ ഒരു hypnotic നിലയില്‍ നിര്‍ത്തി Thief കൊള്ള നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. Sampler ഇതേ Worm നെ പ്രകൃതിയില്‍ നിന്ന് പകര്‍ത്തിയ സംഗീതം കൊണ്ട് ആകര്‍ഷിക്കുകയാണ്. Worm നെ വഹിക്കുന്നത് Kris ന്‍റെ ശരീരമായതിനാല്‍, Kris ഉം അവിടേക്ക് ആകര്‍ഷിക്കപെടുന്നു. Sampler ആണ് Wormനെ പന്നിയുടെ ശരീരത്തിലേക്ക് കടത്തി വിടുന്നത്. പന്നിക്കുഞ്ഞുങ്ങളിലൂടെ  അടുത്ത തലമുറയിലേക്ക് അവ കടക്കുന്നു. ഒടുവില്‍ വെള്ളത്തില്‍ എറിയപെട്ട പന്നി കുഞ്ഞുങ്ങളില്‍ നിന്നും ഓര്‍ക്കിഡ് വേരുകളിലേക്ക് അവ തിരികെയെത്തുമ്പോള്‍ ചക്രം പൂര്‍ണ്ണമാകുന്നു. ഈ ജീവിത ചക്രത്തിലാണ് മറ്റ് സംഭവങ്ങള്‍ എല്ലാം നടക്കുന്നത്. Sampler നെ കൊല്ലുമ്പോള്‍ Kris തകര്‍ത്ത് കളയുന്നത് ഈ ജീവ ചക്രം തന്നെയാണ്.   

Theme of Upstream Color

Amy Seimetz as Kris

Upstream Colorന്‍റെ  theme, “free will” തന്നെയാണ്. വെക്തിയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യ പ്രഖ്യാപനമാണ് ഈ ചിത്രം. ചൂഷണത്തില്‍ അധിഷ്ട്ടിതമായ ഒരു സമൂഹത്തിന്‍റെ “cycle”ന്‍റെ ഭാഗമാണ് Krisഉം, ഞാനും, നിങ്ങളുമെല്ലാം. ചൂഷണത്തിനു ശേഷം വലിചെറിയപെട്ട ഇരകളാണ് Krisഉം, Jeffഉം. ചൂഷകര്‍ നിരവധിയാണ്...ഓര്‍ക്കിഡ് വില്‍പ്പനക്കാര്‍ മുതല്‍..Thiefലൂടെ നീണ്ട് Samplerല്‍ എത്തി നില്‍ക്കുന്ന ചൂഷണത്തിന്‍റെ വലിയ ഒരു cycle.  ചൂഷണത്തിന് ശേഷവും, ഇരകളുടെ ജീവിതത്തേയും, ചിന്തകളേയും ഈ cycle നിയന്ത്രിച്ചു കൊണ്ടേ ഇരിക്കുന്നു. Sampler എന്ന ഇമേജ് പ്രസക്തമാവുന്നത് ഇവിടെയാണ്‌. തന്‍റെ ഇരകളുടെ ജീവിതത്തില്‍ പ്രത്യേകിച്ച് ഒരു ലക്ഷ്യവുമില്ലാതെ അയാള്‍ ഇടപെടുന്നു. അത് മാറ്റി വരയ്ക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നു. Sampler പകര്‍ത്തിയ സംഗീതം Kris ല്‍ ആദ്യാവസാനം സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നതായി കാണാം. ഈ പൊക്കില്‍ Kris ന് സ്വന്തം അസ്ഥിത്വം നഷ്ട്ടപെട്ട് ഇരകളുടെ പൊതു identityലേക്ക് എത്തുന്നു. അവിടെയാണ് Kris ഉം , Jeff തമ്മിലുള്ള പ്രണയം പോലും പ്രസക്തമാവുന്നത്. കാരണം അവര്‍ ഇരുവരും ഒരേ ദുരന്തത്തിലൂടെ കടന്ന് പോയവരാണ്. ഇരുവരുടെയും അസ്ഥിത്വം ഒരൊറ്റ അസ്ഥിത്വമാവുന്നതിന്‍റെ പല ഉദാഹരണങ്ങളും ഈ സിനിമയില്‍ ചിതറി കിടക്കുന്നുണ്ട്. ബാല്യ കാലത്തെ ഒരനുഭവം ഇരുവരും പങ്കുവെയ്ക്കുന്ന ഒരു ദൃശ്യം ഈ സിനിമയില്‍ ഉണ്ട്. എന്നാല്‍ ഇരുവരും അവകാശപ്പെടുന്നത് അത് തന്‍റെ അനുഭവം ആണ് എന്ന് തന്നെയാണ്. ശരിക്കും അതാരുടെ വെക്തിപരമായ അനുഭവമാണെന്ന് വേര്‍ തിരിച്ചറിയാന്‍ അവര്‍ക്ക് കഴിയുന്നതേയില്ല. അങ്ങനെ ഒരു വേര്‍തിരിവിനു  കഴിയ്യാത്ത വിധം അവര്‍ ഒരൊറ്റ identity ആയി മാറുകയാണ്. ഏറ്റവും ഒടുവില്‍ എല്ലാ ഇരകളേയും ഒന്നിച്ചു ചേര്‍ക്കാന്‍ അവര്‍ക്ക് കഴിയുന്നത് അവരെല്ലാം കുറഞ്ഞും, കൂടിയും അളവില്‍ പങ്കുവെയ്ക്കുന്ന ഇരകളുടെ identity കാരണമാണ്. ഇരകള്‍ ഒന്നിച്ച് ചേര്‍ന്ന് ചൂഷണത്തിന്‍റെ cycle അവസാനിപ്പിക്കുന്നിടത്താണ് (Sampler കൊല്ലപ്പെടുന്നത്) സിനിമയും അവസാനിക്കുന്നത്.

Andrew Sensenig as Sampler

 “വ്യെക്തമായി പറഞ്ഞാല്‍ ഈ സിനിമ നടക്കുന്നത് ചൂഷണത്തില്‍ അധിഷ്ഠിതമായ പുതിയ ലോക ക്രമത്തിലാണ്. ഒരു വ്യെക്തിയുടെ identity നശിപ്പിക്കുകയും, അയാളുടെ ചിന്താമണ്ഡലം നിയന്ത്രിച്ച്‌ കൊണ്ട് ഒരു cycle ആയി ചൂഷണം തുടരുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു ലോകക്രമത്തില്‍ കൂടെയാണ് സിനിമ സഞ്ചരിക്കുന്നത്. ഇതിന്‍റെ ഇരകളാവുന്നവരുടെ എകാന്തതയിലൂടെ കടന്ന്,അവര്‍ കൂട്ടായി ഈ ലോകക്രമത്തിനെതിരെ നടത്തുന്ന പോരാട്ടത്തിലൂടെ, ഒടുവില്‍ അവര്‍ സ്വന്തം identity പ്രഖ്യാപിക്കുന്നിടത്ത് സിനിമ തന്‍റെ സന്ദേശം ഉയര്‍ത്തുന്നു.”

“ഈ സിനിമയുടെ theme നെക്കുറിച്ച് സംവിധായകന്‍റെ അഭിപ്രായം ഇങ്ങനെയാണ്. നമ്മളെ, നമ്മുടെ ചിന്തകളെ എല്ലാം ചില external force കള്‍ സ്വാധീനിച്ച്‌ കൊണ്ടിരിക്കുന്നുണ്ട്. അത് സമൂഹമാകാം, മറ്റ് സാമൂഹിക ഘടക്ങ്ങളാവാം. നമ്മുടെ identity യെ ചൂഷണം ചെയ്യുന്ന ഇത്തരം parasite കളുടെ ഇമേജ് ആണ് Worm.   

Motif- A Recurrent Thematic Element in an Artistic or Literary Work.

ഒരു സിനിമയുടെ theme കൂടുതല്‍ സമര്‍ത്ഥമായി സംവദിക്കാനുള്ള ഉപകരണമാണ് motif. മനോഹരമായ motif കള്‍ എപ്പോഴും ഒരു സിനിമയ്ക്ക് മുതല്‍കൂട്ടാണ്. മധുപാല്‍ സംവിധാനം ചെയ്ത “തലപ്പാവ്” എന്ന സിനിമയില്‍ ഇത്തരം ഒരു മനോഹര motif ഉണ്ട്. നക്സല്‍ കഥാപാത്രത്തിന്‍റെ രക്തസാക്ഷ്യത്വത്തെ, ക്രിസ്തുവിന്‍റെ രക്തസാക്ഷ്യത്വവുമായി ബന്ധിപ്പിക്കാന്‍ “നിരന്തരം മുഴങ്ങുന്ന പള്ളിമണികളെ” സംവിധായകന്‍ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നു. പറഞ്ഞു വന്നത് Upstream Colorലെ ഒരു പ്രധാന motif നെക്കുറിച്ചാണ്.  സിനിമയില്‍ ആദ്യാവസാനം കടന്നു വരുന്ന Henry David Thoreauയുടെ  Walden; or, Life in the Woods എന്ന പുസ്തകവും,അതിലെ ആശയങ്ങളും, ഈ സിനിമയുടെ അര്‍ത്ഥ തലങ്ങളെ നിര്‍ണ്ണയിക്കുന്നതില്‍ സജീവമായ പങ്കു വഹിക്കുന്നു. 

എന്ത് കൊണ്ട് Walden എന്ന ചോദ്യത്തിന്  Shane Carruth നല്‍കിയ മറുപടി ഇതായിരുന്നു.

“I needed a piece of literature that Kris would be forced to rewrite page by page. So I picked it(Walden), and it turns out there’s a lot of coincidental language in it that matches up with the plot, so we just keyed up anything that could be in common between the two. 

Walden; or, Life in the Woods (1854)

ചിത്രത്തിന്‍റെ പ്ലോട്ടുമായി Walden പുലര്‍ത്തുന്ന ചില സാമാനതകളാണ്, നമ്മുടെ വിഷയം. അതിന് Walden എന്ന പുസ്തകത്തെക്കുറിച്ച് അല്പം പറയേണ്ടി വരും. അമേരിക്കന്‍ എഴുത്തുകാരനും, ഫിലോസഫറും, Transcendentalist movementന്‍റെ പ്രധാനിയുമായിരുന്ന Thoreau 1854ല്‍ എഴുതിയ പുസ്തകമാണ് Walden. പുറം ലോകവുമായുള്ള എല്ലാ ബന്ധവും ഉപേക്ഷിച്ച്, Walden തടാകത്തിന്‍റെ കരയിലെ കുടിലില്‍ കഴിഞ്ഞ ദിനങ്ങളിലാണ് Thoreau ഈ കൃതി സൃഷ്ട്ടിച്ചത്. Transcendentalist ചിന്താധാരകള്‍ തന്നെയാണ് ഈ ബുക്കില്‍ പറയുന്നത്.  Transcendentalism എന്ന വലിയ ചിന്താധാരയില്‍, Upstream Colorന്‍റെ themeമുമായി സാദൃശ്യം പുലര്‍ത്തുന്ന ഒരു പൊതു സ്വഭാവം മാത്രം ഇവിടെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

“Transcendentalists believed that society and its institutions—particularly organized religion and political parties—ultimately corrupted the purity of the individual. They had faith that people are at their best when truly "self-reliant" and independent. It is only from such real individuals that true community could be formed.”

ഇതിനോടകം, തന്നെ സൂചിപ്പിച്ച Upstream Colorന്‍റെ theme ഈ വരികളില്‍ കാണാം. ഈ സമാനത തന്നെയാണ് Waldenനെ ഈ സിനിമയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നത്. Kris വായിക്കാന്‍ നിര്‍ബന്ധിപ്പിക്കപെടുന്ന ഏതെങ്കിലും ഒരു “text “ന്‍റെ സ്ഥാനത്തേക്ക് Walden എത്തിയപ്പോഴേക്കും Upstream Colorന്‍റെ അര്‍ത്ഥവ്യാപ്തി കൂടുതല്‍ വിശാലമാകുന്നതായി കാണാം.സിനിമയുടെ ആദ്യ ഭാഗങ്ങളില്‍ Thief, Krisനെ കൊണ്ട് Walden പകര്‍ത്തി എഴുതിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. അയാള്‍ വിശ്രമിക്കുമ്പോള്‍, Krisനെ നിയന്ത്രിക്കാനാണ് അയാളത് ചെയ്യുന്നത്. Kris ആകട്ടെ തനിക്കു മുകളില്‍ അടിച്ചേല്‍പ്പിച്ച ഈ വരികള്‍ പലയിടത്തും ബോധപരമായോ, അബോധപരമായോ ഉരുവിടുന്നുണ്ട്. (സമൂഹം ഇങ്ങനെ പലചിന്തകളും നമ്മളിലേക്ക് അടിച്ചേല്‍പ്പിക്കുന്നുവെന്ന് വ്യാഖ്യാനം നടത്താം.) ഇതേ “Walden” തന്നെയാണ് മുഴുവന്‍ ഇരകളെയും ഒന്നിപ്പിക്കാന്‍ Kris ഉപയോഗിക്കുന്നതും. ചൂഷണത്തിനായി ഉപയോഗിച്ച അതേ ആയുധങ്ങള്‍ തന്നെ നിലവിലുള്ള വ്യെവസ്ഥിതിക്കെതിരേയുള്ള യുദ്ധത്തിനായുധമായി മാറുകയാണ് ഇവിടെ.

CHAIN

Chain എന്ന motif ഉം ഈ സിനിമയിലുടനീളം കാണാം. Kris പകര്‍ത്തുന്ന Walden വരികള്‍ നിറഞ്ഞ പേപ്പറുകള്‍ പരസ്പരം ഒരു വലിയ chain ആയി Kris മാറ്റുന്നുണ്ട്. ഈ പ്രവണത (ചങ്ങല നിര്‍മ്മിക്കുക) മറ്റൊരു രീതിയില്‍ Jeff ലും കാണാം. പ്രത്യക്ഷാര്‍ത്തത്തില്‍ Worm സൃഷ്ട്ടിച്ച നാശങ്ങളുടെ അനന്തര ഫലങ്ങളാണവ. പക്ഷെ, ആന്തരിക അര്‍ത്ഥത്തില്‍, സിനിമ പറയുന്ന നിരന്തരം തുടരുന്ന ഒരു “chain” നെ അല്ലെങ്കില്‍ “cycle” നെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുകയാണ് ഈ പേപ്പര്‍ chain കള്‍. സംവിധായകന്‍ പറയാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്ന “cycle” ലേക്കുള്ള സൂചനയാണ് ഈ പുറം chainനുകള്‍. 

EMOTIONAL BOND

Kris ന്‍റെയും മറ്റ് ഇരകളുടെയും ശരീരത്തില്‍ നിന്ന് ഒരു ഭാഗം Sampler പന്നികളിലേക്ക് സംക്രമിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. അതോടു കൂടി ഇരകള്‍ പന്നികളുമായി ഒരു emotional bond സ്ഥാപിക്കുന്നുവെന്നാണ് സിനിമ പറയുന്നത്. ഇരകളുടെ ബോധതലത്തിന്‍റെ ഒരു ഭാഗം തന്നെയാണ് ഇങ്ങനെ പങ്ക് വെയ്ക്കുന്നത്. ഈ emotional bond, Krisല്‍ വളരെ പ്രകടമാണ്. krisന്‍റെയും, Jeffന്‍റെയും മാനസിക തലം പങ്കുവെയ്ക്കുന്ന പന്നികളുടെ അടുപ്പം, Krisന്‍റെയും Jeff ന്‍റെയും പ്രണയം ആയിത്തീരുന്നു Kris ന്‍റെ പ്രതിരൂപമായി തീരുന്ന പന്നി ഗര്‍ഭിണി ആകുമ്പോള്‍ താന്‍ ഗര്‍ഭിണിയായി എന്നാണ് Kris വിചാരിക്കുന്നത്. ഒടുവില്‍ പന്നിക്കുഞ്ഞുങ്ങള്‍ മരണപ്പെടുമ്പോള്‍ തങ്ങളുടെ കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ മരണമായി തന്നെയാണ് Krisഉം,Jeff ഉം ചിന്തിക്കുന്നതും. അവര്‍ക്ക് അജ്ഞാതമായ ഈ emotional bond വഴി, Sampler അവരുടെ ബോധാതലത്തെ സ്വാധീനിച്ചു കൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു. പന്നികളുടെ ബോധാതലത്തിലൂടെ Krisലേക്കും മറ്റ് ഇരകളിലേക്കും Sampler സഞ്ചരിക്കുകയും, അവരുടെ വിചാര, വികാരങ്ങളെ പ്രത്യേകിച്ച് ലക്ഷ്യങ്ങളോന്നുമില്ലാതെ സ്വാധീനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതായാണ് സിനിമ പറയുന്നത്. തന്‍റെ ബോധതലത്തിലെ അജ്ഞാതനായ ഈ സാന്നിധ്യം Kris തിരിച്ചറിയുമ്പോള്‍ സിനിമ അതിന്‍റെ പരിസമാപ്തിയിലേക്ക് എത്തുകയും ചെയ്യുന്നു.    

ചില ദ്രിശ്യങ്ങള്‍

നീന്തല്‍ കുളത്തില്‍ നിന്ന് കല്ലുകള്‍ പെറുക്കിയെടുക്കുന്ന Kris ന്‍റെ ദൃശ്യം ഈ ചിത്രത്തില്‍ പലയിടത്തും കാണാം. ഈ സമയങ്ങളില്‍ Kris തന്‍റെ അബോധതലത്തില്‍ നിന്നാണ് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്. പുഴയില്‍ മുങ്ങിപ്പോയ പന്നിക്കുഞ്ഞുങ്ങളെ തിരികെ എടുക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളായി അവയെ വ്യാഖ്യാനിക്കാം. പന്നികളും, ഇരകളും തമ്മില്‍ പുലര്‍ത്തുന്ന emotional bond മൂലം, പന്നിക്കുഞ്ഞുങ്ങളേ സ്വന്തം കുഞ്ഞുങ്ങളായി ധരിക്കുകയാണ് Kris ചെയ്യുന്നത്. സിനിമയുടെ അവസാന ദ്രിശ്യവും ഇങ്ങനെ ഒരു വീക്ഷണത്തിനോട് പൊരുത്തപെടുന്നു. Kris തുടരുന്ന ഇത്തരം ഒരു പ്രവണത ഒരുപക്ഷെ, മറ്റൊരു emotional breakdown ലേക്കാവും Kris നെ നയിക്കുക(?) പക്ഷേ, ആ ചോദ്യം ഉത്തരം കിട്ടാതെ അവശേഷിക്കാനെ  നിവര്‍ത്തിയുള്ളൂ. 

Scene in the bathtub

ഈ സിനിമയിലെ ഏറ്റവും മനോഹരമായ ദ്രിശ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് bathtub ദൃശ്യം. സിനിമയുടെ പോസ്റ്ററില്ലും ഈ ദൃശ്യം ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നു. തങ്ങളുടെ കുഞ്ഞുങ്ങളെ നഷ്ടപെട്ടന്ന വേവലാതിയോടെ...തങ്ങളെ ഏതോ അജ്ഞാതനായ ശത്രു തിരഞ്ഞെത്തുമെന്ന് ആശങ്കപെടുന്ന...പരസ്പരം ആശ്വാസം കണ്ടെത്താന്‍ ശ്രമിക്കുന്ന ഒരൊറ്റ identity ആയി Krisനേയും, Jeff ഈ ഒരൊറ്റ രംഗത്തിലൂടെ സംവിധായകന്‍ പകര്‍ത്തുന്നു. പ്രധാന കഥാപാത്രങ്ങള്‍ നേരിടുന്ന അരക്ഷിതാവസ്ഥയും, അതിനെ അതിജീവിക്കാനുള്ള അവരുടെ കൂട്ടായ പോരാട്ടത്തേയും, പ്രണയത്തേയും  ഈ രംഗം, വൈകാരിക തീവ്രമായി, ദ്രിശ്യഭംഗിയോടെ പകര്‍ത്തുന്നു.

Title

Upstream എന്ന വാക്കിന്‍റെ അര്‍ത്ഥം ഇതാണ് “moving in the direction opposite to that in which a stream or river flows.” അതായത് “ഒഴുക്കിനെതിരെ നീന്തുക” എന്ന മലയാള പ്രയോഗം തന്നെ. Kris, Sampler നെ കൊല്ലുന്നിടത്താണ് Upstream Color അതിന്‍റെ പൂര്‍ണ്ണതയിലേക്കെത്തുന്നത്. അതുവരെ തുടര്‍ന്ന ചൂഷണത്തിന്‍റെ cycle or  stream അവിടെ വേര്‍പ്പെടുകയാണ്, ഒരു പക്ഷെ, എന്നന്നേക്കുമായി. അതുവരെ തുടര്‍ന്ന ആ cycle ന്‍റെ ഇരകളായി ജീവിച്ചവര്‍ ഒഴുക്കിനെതിരെ നീന്തി പുതിയ ഒരു “stream” ഉണ്ടാകുന്നിടത്താണ് സിനിമ അവസാനിക്കുന്നത്. വിഷം പുരണ്ട നീല ഓര്‍ക്കിടുകള്‍ക്ക് പകരം, നന്മയുടെ വെള്ള ചൂടിയ ഓര്‍ക്കിഡ് പുഷ്പ്പങ്ങളായി ഒരു പുതിയ Upstream color ഉണ്ടാകുകയാണ്. സിനിമയുടെ title ഇവിടെ സിനിമയുടെ ആത്മാവിനെ തൊടുന്നുണ്ട്.   

ആഖ്യാന രീതി. 

ആദ്യ കാഴ്ചയില്‍ അതീവ ഗഹനവും, പിന്നീടുള്ള കാഴ്ചയില്‍ സുന്ദരവുമായി തോന്നുന്ന ഒരു ആഖ്യാന രീതിയിലാണ് സിനിമയുടെ സഞ്ചാരം. സിനിമയെ കുറിച്ച് വായിച്ചിട്ട് ചെല്ലുന്നവര്‍ക്ക് മാത്രമേ, സിനിമയുടെ ഓരോ ദ്രിശ്യത്തിനുമൊപ്പം സഞ്ചരിക്കാനുള്ള ഒരു ശ്രമം നടത്താന്‍ പോലും കഴിയൂ. സ്ഥലകാലങ്ങളുടെ പരിമിതിയില്‍ പെടാതെ, സംഭാഷണങ്ങള്‍ കുറച്ച്, montage നെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന ദ്രിശ്യ കൂട്ടായിമയിലൂടെ സിനിമ സംസാരിക്കുന്നു. ഓരോ ദ്രിശ്യങ്ങളെയും പരസ്പരം ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന കധാതന്ദുവിനെ തിരിച്ചറിയാത്തിട്ത്തോളം ഈ സിനിമ അകന്നു നില്‍ക്കുകയേ ഉള്ളു. ഫിലോസഫിക്കലായ ഒരു themeനെ ഭ്രാന്തവും, സുന്ദരവുമായി  ദ്രിശ്യവല്‍ക്കരിക്കുകയാണ് ഇവിടെ. ദ്രിശ്യപരമായി സൃഷ്ട്ടിച്ച ഒരു  ലോകത്ത് നിന്ന് അതിനു മാത്രം സ്വന്തമായ ഒരു ഭാഷയിലാണ് Upstream Color സംസാരിക്കുന്നത്. അത് ആസ്വദിക്കണമെങ്കില്‍, അതിന്‍റെ ലോകത്ത്, അതിന്‍റെ ഒഴുക്കിനനുസരിച്ച് നീന്തുകയേ നിവര്‍ത്തിയുള്ളൂ.    

Music  

ഈ സിനിമയുടെ പശ്ചാത്തല സംഗീതം നിര്‍വഹിച്ചിരിക്കുന്നത് സംവിധായകന്‍ തന്നെയാണ്. പശ്ചാത്തല സംഗീതം എന്നതിലുപരി സിനിമയുടെ കഥാ വഴിയില്‍ ഒരു നിര്‍ണ്ണായക സാന്നിധ്യമാണ് ഈ സംഗീതം. (https://www.youtube.com/watch?v=1lUn7BVigYs) പ്രകൃതിയില്‍ നിന്നും പകര്‍ത്തപെട്ട ഒരു പാട് ശബ്ദങ്ങളുടെ ഒരു മിശ്രണമാണിത്. ഈ സംഗീതം തന്നെയാണ്Sampler, തന്‍റെ ഇരകളിലേക്കുള്ള വഴിയായി ഉപയോഗിക്കുന്നതും. തന്‍റെ അബോധതലത്തിലൂടെയാണ് ഈ സംഗീതം ഒഴുകുന്നത്  എന്ന് തിരിച്ചറിയാതെ, Jeffനെ കൊണ്ട് വീട് പരിസരം തുരന്ന് പോലും Kris ഈ സംഗീതത്തിന്‍റെ ഉറവിടം അന്വേഷിക്കുന്നുണ്ട്. ഈ സംഗീതത്തിന്‍റെ ഉറവിടം തേടി, ആ സംഗീതത്തിലൂടെ  Sampler ലേക്ക് എത്തുകയാണ് Kris ചെയ്യുന്നത്. ആ സംഗീതത്തിന്‍റെ ഉറവിടം തിരിച്ചറിയാന്‍ ഇരകളില്‍, Krisനു മാത്രമേ കഴിയുന്നുള്ളൂ എന്നത് ശ്രദ്ധേയമാണ്.

സിനിമയുടെ വൈകാരിക തീവ്രതയെ ഉയര്‍ത്തുകയും, ഒപ്പം കഥയുടെ അഭേദ്യഭാഗവുമായി ഈ സംഗീതത്തെ മാറ്റി തീര്‍ക്കാനുള്ള “സാമര്‍ത്ഥ്യം” Shane Carruth എന്ന സംവിധായകനെ കൃത്യമായി അടയാളപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്.                  

തുടക്കത്തില്‍ പറഞ്ഞതുപോലെ ഈ സിനിമയുടെ ചില  തലങ്ങളും, ചില വായനകളും സൂചിപ്പിക്കുകയാണ് ചെയുന്നത്. കൂടുതല്‍ മെച്ചപെട്ട വായനകള്‍ ഇനിയും കണ്ടെത്താന്‍ ആയേക്കും. അങ്ങനെ ഒരു സാധ്യത ഈ സിനിമ തുറന്നിടുന്നുണ്ട്.  കാഴ്ചകളും,വായനകളും തുടരട്ടെ....